TÜRKÝYE'NÝN 2. ASTRONOTU TUVA CÝHANGÝR ATASEVER

Türkiye'nin ikinci astronotu Tuva Cihangir Atasever'in uzay yolculuðu 8 Haziran'da gerçekleþtirilecek, 1,5 saat sürecek bilim misyonu çerçevesinde Atasever 7 bilimsel deneye imza atacak.

GERÇEKLEÞTÝRÝLECEK DENEYLER
Tuva Cihangir Atasever yörünge altý uçuþta görevin amacý olan 7 farklý bilimsel deneyi gerçekleþtirecek. Bu deneylerden 3'ü daha önce Astronot Alper Gezeravcý'nýn Uluslararasý Uzay Ýstasyonu'nda gerçekleþtirilen deneylerin devamý niteliðinde olacak. Atasever'in astronot tulumu da uçuþ sýrasýnda giyeceði tulum olacak; 3 deneyle ilgili ekipmanlarýn taþýnabilmesi için tulumun özel olarak revize edildiði bilinmektedir.

1) UZÝKAT (Uzayda Ýnsülin Kalemi Testi) – Axiom Space ve TUA
Axiom Space ve TUA birleþiminde gerçekleþtirilecek bu deneyle özel bir kutu içine yerleþtirilmiþ bellekler iki farklý insülin kalemi uzaya taþýnacak ve bu ortamdan dozlarý uzaklaþtýracak þekilde test edilecek. Mikro imkanlara eriþildiði anda, uçuþ tulumunda yer alan özel olarak tasarlanmýþ cep üzerinde bulunacak insülin kalemlerinin dozlarý ayarlanacak ve mekanizma aktifleþtirilecektir. kaplarý içerisine aktarýlan ilaç dozlarý, toplam uçuþ sonrasýnda yüksek hassasiyete sahip terazi ölçülecek ve bu insülin kalemlerinin uzayda ki doz kapasitesi belirlenecektir. Bu deney sayesinde, önümüzdeki yýllarda Dünya yörüngesinde inþa edilecek uzay istasyonlarýna diyabetli tedavi ile gidilebilecek tedavi yöntemlerinin rejimine yönelik ilk deneme gerçekleþtirilmiþ olacaktýr.

2) IvmeRad – ODTÜ ÝVMER
IvmeRad, akýllý ve aktif bir giyilebilir iyonize radyasyon dozimetresidir. ODTÜ ÝVMER tarafýndan ilk olarak TÜBÝTAK desteðiyle hastanelerin radyoloji ve kanser araþtýrma birimlerinde, çalýþanlarýn ne kadar iyonize ýþýna maruz kaldýklarýnýn anlýk olarak tespit edilmesi amacýyla ayrýlmak IvmeRad, Karadeniz Teknik Üniversitesi iþ birliði ile Galactic 07 görevi için revize edilen uzay uçuþa uygun hale getirildi. Özel olarak tasarlanmýþ uçuþ tulumu üzerinde uzaya taþýnacak IvmeRad, görevin tüm aþamalarýnda iyonize ýþýnlama dozlarý görebilecektir. Görev sonrasýnda elde edilen bu veriler analiz edilecek ve literatürde katký saðlanacaktý.

3) YUVA (Yörünge altý Uçuþta Vezikül Analizi) – Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araþtýrma Merkezi (UNAM)
Hücre dýþý veziküller, bir hücrenin ana duvarýndan dýþarý atýlan ve içindeki çeþitli biyolojik molekülleri içeren iletiþim kesecikleri olarak gösteriler. Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araþtýrma Merkezi'ndeki (UNAM) araþtýrmacýlarý, YUVA deney çerçevesinde, astronotun uçuþ sýrasýnda maruz kalma güçleri ve mikro bölgedeki hücrelerin içindeki veziküllere olan þeyleri inceleyecekler ve bu süreçte veziküllerin içindeki deðiþimleri irdeleyecekler.
Analiz sonrasýnda bu veziküllerin yerçekimsiz adaptasyon saðlayabilecek bilgilerin tespit edilmesi durumunda veziküller arýzalarý saðlýklý bir þekilde aktarýlacak ve bu canlýlýðýn tepkisi incelenecektir. Böylece, gelecekte uzaya gitmeden önce astronotlara uygulanabilecek, yer çekimsiz bir þekilde daha hýzlý alýþmalarýný saðlayacak uyum terapilerinin geliþtirilmesi hedefleniyor.

4) MESAJ – Üsküdar Üniversitesi
MESAJ Bilim Misyonu, UUÝ'de Alper Gezeravcý tarafýndan görevin devamý niteliðinde gerçekleþir. Uzun uzay seyahatleri ve Mars-Ay kolonileþme planlarý, astronotlarýn saðlýklý kalabilmesi için verimlerin nasýl elde edildiðinin anlaþýlmasý adýna zorunlu bir ihtiyaçtýr. Bu noktada, MESSAGE Bilim Misyonu, mikro yer çekimi altýnda astronot sonuçlarý elde etme tepkilerini çözümlemek ve uzun vadeli uzay görevlerinin saðlýk üzerinde mevcut olmasý için önemli bir adýmýn atýyor. Astronotlarýn elastikiyeti sistemi, mikro yerdeki çatlama koþullarý nasýl deðiþiyor, uzayda geniþleme süresi boyunca nasýl þekilleniyor, bu parçalara cevap vererek astronotlarýn korunmasý hedefleniyor.

5) METABOLOM – Ankara Üniversitesi
METABOLOM Bilim Misyonu da UUÝ'de Alper Gezeravcý tarafýndan görevinin devamý niteliðinde gerçekleþir. METABOLOM bilim misyonu kapsamýnda, astronotlardan toplanacak olan kan, oran ve ücretler örnekleri üzerinde yapýlacak olan ayrýntýlý düzeydeki ayrýntýlý analizler (metabolomik ve transkriptomik) ile uzay koþullarýnýn insan saðlýðý üzerindeki etkilerinin ortaya çýkarýlmasý hedeflenmektedir. Toplanan biyolojik numunelerde, uzay koþullarýnýn muhafaza edilmesi tüm metabolizma ürünleri ve elde edilmesinin gen transferlerinin deðiþimleri bütünüyle araþtýrýlacaktýr.
Bu araþtýrmadan elde edilecek veriler, astronotlarýn saðlýðýna yönelik olasý risk bilgilerinin bilgisinde yeni bilgilerin kapatýlmasý yoluyla elde edilecektir. Bunlarýn dýþýnda fizyolojisi, baðlantý ve uzay týbbý alanýnda gelecek yýllarda yapýlacak olan iþlemler için ücretlerin faydalanmasý amacýyla ayrýca bir terapi verisi temelinde yöntemlere yönelik ilk adým atýlmasý dikkate deðer bir geliþme niteliðindedir.

6) MÝYELOÝD – Hacettepe Üniversitesi
MÝYELOÝD Bilim Misyonu da UUÝ'de Alper Gezeravcý tarafýndan yapýlan görevin devamý niteliðinde gerçekleþir. MIYELOID deneyi kapsamýnda, ultraviyole patlamalarý, yer çekme sýzýntýsý, solnan hava ve ortam, yolculuklar ve uzayda kalýþ boyunca maruz kalma kalýnan tüm zorlu hareket astronotlarýn bozulma sistemi ve kan yapýmýnýn nasýl sonlandýrýlacaðý belirlenecek.
Baðýþýklýk sistemindeki deðiþiklikler miyeloid tipteki kan sistemi özelinde araþtýrýlacak, bu sýcaklýk özellikleri ve süresindeki deðiþimler uçuþ öncesinde ve dönüþte karþýlaþtýrýlacak ve uzay yolculuklarýnýn kanser dahil saðlýk sistemiyle ilgili pek çok olasý olasý etki hakkýnda çýkarýmlar dünya bilim literatürüne ilk kez kazandýrýlacaktýr. Bu sayede uzay yolculuklarýnýn dayanýklýlýk sistemi üzerine olumsuz olumsuz etkilerin giderilmesi amacýyla takviye edilmesi da mümkündür.

7) BEACON – Harvard Týp Fakültesi ve Saðlýk Bilimleri Üniversitesi
Harvard Týp Fakültesi bünyesinde yer alan Uzay Týbbý Araþtýrma Merkezi (CSMR) ile Saðlýk Bilimleri Üniversitesi Hava ve Uzay Hekimliði Ana Bilim Dalý ortaklýðýnda gerçekleþtirilecek BEACON (Uzay Uçuþuna Davranýþsal, Duyuþsal, Biliþsel ve Nörofizyolojik Tepkiler) deney kapsamýnda, Yakýn Kýzýlötesi Spektroskopisi (Yakýn Kýzýlötesi Spektroskopisi – NIRS) yöntemi ile ilk defa bir uçuþ uçuþunun tüm aþamalarýnda beyinin Prefrontal Korteks bölgesindeki kan yayýlýmý ve omurilik sývýsý (CSF) dinamikleri incelenecektir. Bu sayede astronotlar için önemli risk gözlenenlerden birisi olan basýnç deðiþimleri gözlemlenerek omurilik sývýsýnýn bu fenomenin etkisi ortaya çýkacaktýr. Beyin aktivitelerine ek olarak EKG verileri ve çeþitli biyolojik örnekler üzerinde yapýlacak analizler ile uçuþ uçuþlarýnýn psikofizyolojik ve iliþkiler sistemi üzerindeki etkileri analiz edilmesi.